Lista Przebojów Programu Trzeciego

I stało się. Rada Języka Polskiego w ramach poprawności politycznej uznała za archaiczny wyraz "Murzyn" i zaleciła, żeby tego słowa nie używać.
Ostatnio w jednej z gazet ukazał się artykuł, w którym uznano, że wyrazu "Indianin" również nie należy używać, gdyż podobnie jak poprzedni, obraża ludzi o odmiennym kolorze skóry.
Nie wiadomo, jakie będą losy słowa "Eskimos", ale wszystko jest możliwe.
Tylko...co z literaturą i tekstami piosenek, które ten wyraz zawierają?
Zanim trafią na indeks, to może warto je przypomnieć?

"To jest Ala z domku, to Ola z M-2,
obie z pierwszej klasy, z klasy pierwszej "a",
mają dobre stopnie, pilnie uczą się
jak Murzynek Bambo źle ma w czarnej Afryce".
("Twój pierwszy elementarz" - Wały Jagiellońskie, 1981)

Czarna dziura, J. Nohavica, 2017.

"żywot masz zas*any"

Ten fragment mnie po prostu bawi, bo całkiem nowoczesny wulgaryzm jest połączony z archaizmem - przynajmniej to archaizm w mojej opinii (chodzi o "żywot" oczywiście).

marcinparys11 pisze: ↑sob maja 08, 2021 6:22 pm Rada Języka Polskiego w ramach poprawności politycznej uznała za archaiczny wyraz "Murzyn" i zaleciła, żeby tego słowa nie używać.

Teraz będziemy używać określeń Afroafrykanin i Afroamerykanin w zależności skąd pochodzi.

marcinparys11 pisze: ↑sob maja 08, 2021 6:22 pm uznano, że wyrazu "Indianin" również nie należy używać, gdyż podobnie jak poprzedni, obraża ludzi o odmiennym kolorze skóry

A to akurat jest określenie nie dotyczące koloru skóry tylko pochodzenia. Nie będziemy mogli też używać określenia Azjata?

kajman pisze: ↑sob maja 08, 2021 7:45 pm Teraz będziemy używać określeń Afroafrykanin i Afroamerykanin w zależności skąd pochodzi.

Myślę, że raczej "czarnoskóry".

A to akurat jest określenie nie dotyczące koloru skóry tylko pochodzenia. Nie będziemy mogli też używać określenia Azjata?

Tu rzeczywiście sytuacja jest niekoniecznie trafiona, bo niedanwno słyszałem, że Indianie śmieją się z białych, że uznają to słowo za obrażające. Choć raczej to jest tak, że zdania są podzielone.

Dla mnie czarnoskóry brzmi zdecydowanie gorzej niż murzyn. Ale ja się nie znam.

Wiesz, tu chodzi raczej o konotacje. Murzyn może kojarzyć się z robolem, pracującym za grosze: "biały murzyn" albo z kimś wykorzystywanym: "murzyn zrobił swoje, murzyn może odejść".
Przy okazji znalazłem artykuł, wyjaśniający te kwestie:
https://www.rp.pl/Spoleczenstwo/2008198 ... nawcy.html

W Opolu 1990 Jacek Skubikowski otrzymał nagrodę za piosenkę "Polski biały murzyn". Nie jestem pewien, czy nie powinno się pisać przez wielkie M.

Okazuje się właśnie, że nie. Pewnie dlatego, że tu to słowo jest jakby w przenośni użyte, nie oznacza osoby czarnoskórej.

przekopiowałem z wątku "marki samochodów w tekstach piosenek", cytując samego siebie (to się teraz nazywa autopromocja)
"Jutro będziesz już na molo (...) i Murzyn w podróży białym BMW"
z piosenki "Molo" Urszuli Sipińskiej, w 1983 r. była na liście radiowej Jedynki

Zespół Lady Pank był bardziej subtelny, bo w piosence "Tańcz głupia tańcz" użył sformułowania "sypał zielonymi mahoniowy gość". I też jeździł BMW. Może to ta sama postać?

"Czarny Alibaba" też pod to chyba podchodzi?
"Makumba" też?

"Makumba" to bardzo pozytywna i pogodna piosenka, chociaż jest prawdziwą parodią. Podoba mi się!

A w 1986 roku zaistniała "Bajadera plaża" autorstwa Andrzeja Korzyńskiego w wykonaniu Marleny Drozdowskiej:
'w toplessie, w bikini, śpiewają Murzyni aj aj aj aj aj".

kajman pisze: ↑sob maja 08, 2021 9:02 pm Dla mnie czarnoskóry brzmi zdecydowanie gorzej niż murzyn. Ale ja się nie znam.

Oczywiscie, że "czarnoskóry" jest gorsze od Murzyna (z dużej, z małej ma inne, negatywne znaczenie, takie jak np. w piosence Skubikowskiego).

Poa tym, czarnoskórzy są także m.in. Hindusi (nie wszyscy), Malgasze, Aborygeni, czy Polinezyjczycy. A Murzynami nie są.

Zwał jak zwał, dla mnie Murzyn to Murzyn, tak jak blondyn to blondyn i będę ich tak nazywał, jeśli bardzo chcą to nie w ich obecności (wtedy mogę używać słowa "brunet", albo jakiegoś innego, na pewno nie "czarny"). Inaczej zachodziłaby konieczność pytania każdorazowo skąd pochodzi, by wiedzieć jakiej końcówki należy użyć po przedrostku "afro" (Afropolak, Afroanglik, Afroszwed, Afrosenegalczyk, Afronigeryjczyk, itp. To ostatnie zresztą to wyszedłby żart lingwistyczny . Że czy na białego Senegalczyka nie powinno się raczej mówić Europosenegalczyk, wszak domyślnie są raczej Afro, o i ile wiem gdzie leży Senegal).

Jak mówisz "murzyn" to nie wiadomo czy z małej czy z dużej litery.
A w wyrazie "czarnoskóry" nie widzę kompletnie niczego złego.
I w ogóle wszystko zależy od kontekstu i sytuacji. Jak będziesz przesłuchiwany i dostaniesz pytanie o opis osoby, to nie powiesz w Polsce Afroamerykanin czy inny dziwny twór tylko właśnie "czarnoskóry" czy "osoba o ciemnym kolorze skóry", Murzyn raczej też nie powiesz, bo nie wiesz na pewno czy ta osoba pochodzi z Afryki, pomijając rzeczywiście dość słabe obecnie konotacje z tym słowem u nas.

Jak nie wiem skąd pochodzi, to powiem Murzyn, bo oznacza osobę o ciemnym kolorze skóry. Jak wiem, to ewentualnie mogę powiedzieć afrokrajpochodzenia. Nie powiem "czarnoskory", bo w większości wypadków byłoby to krzywoprzysięstwo.

Neo01 pisze: ↑ndz maja 09, 2021 12:06 pm Jak mówisz "murzyn" to nie wiadomo czy z małej czy z dużej litery.

Ale wiadomo z kontekstu, co mam na myśli. Tak jak jest np. żyd i Żyd, cygan i Cygan.

A co powiesz na to, że wielu zainteresowanym określenie "Murzyn" przeszkadza?

A jeżeli powiem o kimś, że jest Afrorepublikaninzielonoprzylądkowy lub Afrowybrzeżowiczościołoniowy to nie będę odnosił się do jego koloru skóry? I czy to nie będzie równie obraźliwe jak Murzyn?

Neo01 pisze: ↑ndz maja 09, 2021 6:54 pm A co powiesz na to, że wielu zainteresowanym określenie "Murzyn" przeszkadza?

No to przy takiej osobie nie użyję tego słowa, co jednakże nie zmieni rzeczywistości, chyba że będę musiał ją opisać.
Negatywne podejście do słowa Murzyn wynikają wynikają błędnego jego (archaicznego) tłumaczenia w słownikach. "Murzyn" to nie jest polskie tłumaczenie angielskiego "Negro", tylko Polski odpowiednik słowa "black"(w znaczeniu "black people"). Polskim odpowiednikiem słowa "Negro" jest "czarnuch" lub "czarny".
W ostatnich latach było coraz bardziej negatywnie postrzegane, moim zdaniem nie przez Polaków, tylko przez obcokrajowców. Tak jak z wierszem o Bambo: z chłopca którego kocha mama i który bawi się tak jak każde dziecko i z którym fajnie byłoby chodzić do szkoły (ostatnie słowa, morał wiersza!) zrobiono nie chcącą się myć, łażącą po drzewach małpę. Niech pierwszy rzuci kamieniem, kto w dzieciństwie czynił inaczej. Odwrócenie kota ogonem: z pochwały odmienności a raczej wskazania braku różnicy zrobiono rasistowski tekst.

Natomiast przyznam, że dla nas pewnie i tak jest to mało zrozumiałe (problem rasowy), jedyne co może nam nasuwać jakiekolwiek kulturowe skojarzenia, to antysemityzm, ale po pierwsze jesteśmy za młodzi aby go pamiętać w wersji "praktycznej", po drugie po II wojnie światowej a potem roku 1968 spotkanie u nas Żyda jest pewnie rzadsze niż homoseksualisty, także nie mamy doświadczeń uprzedzeń rasowych w praktyce.

Tutaj mała historyjka: w pracy kolega gej spytał się mnie, czy zanim znałem jego i drugiego kolegę, to znałem jakichś gejów. Odpowiedziałem, że nie wiem, mogę podejrzewać, ale ani nikogo nie pytałem ani nikt mi tego nie wyznawał, bo w zasadzie, jakie to ma znaczenie? Jedyne znaczenie jakie mi przychodzi teraz na myśl, to sytuacja opisana w filmie "W pogoni za Amy": wówczas na pewno orientacja seksualna konkretnej osoby miałaby dla mnie znaczenie i odbierałbym ją (tę orientację) negatywnie.
Film polecam .

No i wykopałem...piosenkę Andrzeja Rosiewicza z płyty "Dobry interes", która stanowi zapis koncertu w warszawskiej Sali Kongresowej we wrześniu 1980 ("po tym okresie rokoko" - cytat z artysty na w/w płycie)
Druga piosenka na płycie nosi tytuł "Czarny kolor jazzu" i tam jest taki tekst:
"Czarny kolor jazzu jest jak twarz Murzyna
czarny kolor jazzu jest nie dla blondyna, o nie, nie, nie
Bo tutaj czarny ojciec, czarna matka
czarny sąsiad i sąsiadka
śpiewać jazzu nie dam rady,
jestem przecież taki blady"
a w drugiej sentencji:
"A u mnie biały ojciec, biała matka,
żółty sąsiad i sąsiadka,
teść zielony, brat czerwony,
świat ma przecież cztery strony".

Wtedy w roku 1980 to był bardzo odważny tekst.
A 52 tygodnie temu było ostatnie wydanie LP3...

"Piszę wypracowanie (...) rola Murzyna w Ghanie"
z piosenki "Rodezja finezja" (1983) śpiewała Urszula

Rok później w piosence "Czeski film" zespołu Lombard przywołano ten sam kraj, ale o mieszkańcach wspomniano w sposób opisowy:
"Zawsze wiedzą co jest grane, służą radą i pomocą,
dzięki nim widziałeś Ghanę, chociaż wszyscy tak się tam pocą".

Ghana zmieniła nazwę?

Neo01 pisze: ↑ndz maja 09, 2021 6:54 pm A co powiesz na to, że wielu zainteresowanym określenie "Murzyn" przeszkadza?

z tymi określeniami to w ogóle dziwna sprawa, w zasadzie w każdym rejonie któreś inne jest obraźliwe
__________________
Poszukujesz szyb w Krakowie? Zobacz ten warsztat.

Neo01 pisze: ↑ndz maja 09, 2021 12:06 pm Murzyn raczej też nie powiesz, bo nie wiesz na pewno czy ta osoba pochodzi z Afryki

no nie no, właśnie aby powiedzieć "afro-"(ktoś), trzeba znać jego paszport, by wiedzieć jakiej końcówki użyć. A słowo "Murzyn" opisuje wygląd, nie trzeba wiedzieć, skąd pochodzi.

Wracając do wyrazów archaicznych:

- "mandżur pakuj" w "Hydropiekłowstąpieniu" - przyznam, że jak usłyszałem tę piosenkę, to przypomniało mi się, że był to wyraz który ostatnio słyszałem chyba na początku lat '90 (młodszy o 6 lat kolega w ogóle nie wiedział co to jest )

Odgrzebałem temat...równo po roku. Inspiracją stał się Międzynarodowy Dzień Walki z Reżimem Kolonialnym, który w starych kalendarzach "zdzierakach" z czasów PRLu zaznaczony był właśnie 21 lutego. Przypomniała mi się piosenka, którą śpiewało się w ówczesnej szkole podstawowej i o dziwo, cały wstrząsający tekst można znaleźć w internecie!
"Ja jestem Murzynka Dina,
Dina z dalekich stron,
powiedz, czy ja jestem inna,
inna niż ty i on?
Mam czarną skórę, kręcony włos
i czarny, czarny, czarny los".

Skoro jesteśmy przy szkole podstawowej, to do klasy czwartej podręcznik do śpiewu (przepraszam, do wychowania muzycznego) nazywał się "Nuty, nasze nuty", a tam było ponad siedemdziesiąt najróżniejszych piosenek. Jedna z nich nosiła tytuł "Znów mnie zaprowadź do Wirginii" a w podtytule zamieszczono informację "Pieśń Murzynów amerykańskich". Jaka szkoda, że się jej nie uczyliśmy w owej czwartej klasie. Próbowałem więc do tekstu podłożyć jakąś melodię Czerwonych Gitar i jedynie co dopasowałem, to zdanie tytułowe na melodię "Jestem malarzem nieszczęśliwym" (była taka piosenka na drugim longplayu zespołu).

Mam wrażenie, że ja się uczyłem w szkole jakiejś pieśni Murzynów, była fajna i być może to była czwarta klasa. I dzięki temu dowiedziałem się o gatunku "negro spirituals", który ta pieśń reprezentowała.